LIÊN KẾT PHÁT TRIỂN DU LỊCH TẠI ĐỀN THỜ TIẾN SĨ THÂN NHÂN TRUNG VỚI MỘT SỐ DI TÍCH DANH NHÂN TIÊU BIỂU TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN VIỆT YÊN

Nằm trong vùng văn hóa Kinh Bắc xưa, Bắc Giang là nơi sinh ra nhiều danh tài khoa bảng và có những đóng góp tích cực trong công cuộc xây dựng quê hương, đất nước thời kỳ phong kiến.

Nhắc đến truyền thống hiếu học và khoa bảng Bắc Giang chúng ta sẽ nhớ tới những cái tên lẫy lừng đã làm nên danh tiếng cho vùng đất, con người nơi đây, tiêu biểu trong số đó có Tiến sĩ Thân Nhân Trung với câu nói nổi tiếng: "...Hiền tài là nguyên khí của quốc gia…". Có thể thấy, trong hệ thống các di tích nho học tỉnh Bắc Giang, đền thờ Tiến sĩ Thân Nhân Trung thị trấn Nếnh, huyện Việt Yên là một trong những di tích về danh nhân khoa bảng trọng điểm của tỉnh Bắc Giang mang nhiều giá trị lịch sử, văn hóa quí giá. Bởi vậy, việc phát triển các hoạt động du lịch tại di tích đền thờ Tiến sĩ Thân Nhân Trung không chỉ phục vụ mục tiêu phát triển ngành du lịch, mà còn là cơ hội để giới thiệu, quảng bá hình ảnh, nét đẹp và bản sắc văn hóa, con người huyện Việt Yên tới bạn bè trong và ngoài tỉnh.

Ngày nay du lịch di sản đang trở thành xu hướng toàn cầu, là nguồn tài nguyên du lịch đặc biệt hấp dẫn. Trong đó, các di tích nho học là một phần không thể thiếu tạo nên sự độc đáo có tính truyền thống của mỗi địa phương. Huyện Việt Yên là huyện giàu truyền thống văn hóa, còn bảo lưu được nhiều di tích nho học tiêu biểu của cả tỉnh. Nhận thức được vai trò của di sản trong đời sống văn hóa, kinh tế, xã hội, trong những năm qua, di tích đền thờ Tiến sĩ Thân Nhân Trung luôn nhận được sự quan tâm, chỉ đạo đặc biệt từ các cấp trong công tác quản lý, tu bổ, tôn tạo và phát huy giá trị di tích. Việc tôn tạo di tích được thực hiện theo đúng Luật Di sản văn hoá năm 2001, được sửa đổi, bổ sung năm 2009 và các văn bản có liên quan. Trong đó, chú trọng tôn tạo các hạng mục đền thờ, nhằm đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng của nhân dân địa phương, dòng họ góp phần thúc đẩy phát triển du lịch bền vững, tạo điểm nhấn du lịch trên địa bàn huyện Việt Yên.

Tuy nhiên, hiện nay việc khai thác các giá trị về du lịch tại đền thờ Tiến sĩ Thân Nhân Trung vẫn chưa tương xứng với tiềm năng vốn có, chưa có sự liên kết các tour du lịch nho học trong và ngoài huyện để thu hút, níu chân du khách ở lại lâu hơn, các sản phẩm du lịch nghèo nàn, đơn điệu. Chính vì vậy, để việc liên kết phát triển du lịch tại đền thờ Tiến sĩ Thân Nhân Trung với một số điểm di tích danh nhân tiêu biểu trên địa bàn trong và ngoài huyện gắn với phát triển du lịch bền vững có hiệu quả, phù hợp với thực tiễn, thiết nghĩ chúng ta nên thực hiện một số giải pháp như sau:

Thứ nhất: Xây dựng sản phẩm du lịch hấp dẫn du khách tham quan. Là một trong những di tích nho học tiêu biểu của huyện Việt Yên, đền thờ Tiến sĩ Thân Nhân Trung đã trở thành biểu tượng khoa bảng cho truyền thống hiếu học của huyện Việt Yên nói riêng, tỉnh Bắc Giang nói chung. Biểu tượng về di tích nho học này cũng là một tiềm năng về du lịch của di tích. Huyện Việt Yên sẽ tiếp tục phối hợp nghiên cứu, trao đổi kinh nghiệm trong việc xây dựng thương hiệu và các sản phẩm du lịch đặc trưng, đặc biệt là lợi thế riêng về di tích Nho học, tạo sản phẩm riêng về du lịch. Chú trọng Sản phẩm quà lưu niệm tiêu biểu của đền thờ Tiến sĩ Thân Nhân Trung là những món quà có sự liên quan đến di tích, con người, sự nghiệp của Tiến sĩ Thân Nhân Trung và truyền thống hiếu học khoa bảng xưa và nay như: 

- Bảng gỗ câu nói nổi tiếng của ông, hình ảnh vinh quy bái tổ của các sĩ tử thời xưa.

- Nghiên mực.

- Bút khắc câu nói nổi tiếng về ông và suốt bản những cuốn sách viết về Thân Nhân Trung.

- Tượng đài Tiến sĩ Thân Nhân Trung thu nhỏ, chất liệu đồng hoặc gỗ, chiều cao khoảng 30cm; Kỷ niệm chương Logo huyện Việt Yên, chất liệu inox đồng;

- Kỷ niệm chương in danh ngôn của Thân Nhân Trung, chất liệu sứ, gỗ hoặc inox đồng Bản in 3D. Đó là những mẫu sản phẩm quà tặng vừa ý nghĩa vừa hấp dẫn độc đáo đáp ứng thị hiếu của du khách.

Thứ hai: Xây dựng các tuyến du lịch gắn kết các điểm di tích Danh nhân, nho học trong huyện. Dựa trên những tiềm năng về các di tích nho học, Danh nhân trên địa bàn, huyện cần xây dựng sắp xếp các tour du lịch gắn kết các điểm di tích nho học trong huyện phù hợp với các khách du lịch có thời gian tham quan ít như:

- Tuyến Đền thờ Tiến sĩ Thân Nhân Trung - đền Tiến sĩ - nghè Nếnh-Đền thờ Hán Quận công Thân Công Tài;

- Tuyến  Đền thờ Tiến sĩ Thân Nhân Trung - Từ chỉ Thổ Hà- Văn chỉ Mật Ninh- Từ chỉ Quán quận công Nguyễn Thế Nho;

- Tuyến Từ chỉ Thổ Hà-Chùa Bổ Đà-Đền thờ Tiến sĩ Thân Nhân Trung- Đền thờ Hán Quận công Thân Công Tài;

- Tuyến Đền thờ  10 vị Tiến sĩ- Đền thờ Tiến sĩ Thân Nhân Trung - Từ chỉ Thổ Hà, đình chùa Thổ Hà- Từ chỉ Quán quận công Nguyễn Thế Nho.

Ngoài những tour du lịch trong huyện, địa phương tiếp tục nghiên cứu, xây dựng các tour du lịch ngoài huyện gắn với các điểm du lịch trọng điểm của tỉnh như:

- Đền thờ Tiến sĩ Thân Nhân Trung - đền Tiến sĩ - nghè Dĩnh Kế (thờ Trạng nguyên Giáp Hải) - Mộ và đền thờ Tiến sĩ Đào Toàn Bân

- Tuyến Đền thờ Tiến sĩ Thân Nhân Trung - đền Tiến sĩ - Từ chỉ Quán quận công Nguyễn Thế Nho.- đền thờ Nguyễn Khắc Nhu

Với những tuyến du lịch trên  sau khi được xây dựng, địa phương cũng cần tập trung phát triển các dịch vụ phụ trợ cho tuyến du lịch, nghiên cứu lựa chọn tạo những sản phẩm du lịch đa dạng, phong phú, đảm bảo điều kiện giao thông thuận lợi giữa các điểm du lịch, đảm bảo các điều kiện dịch vụ dọc tuyến du lịch như các điểm dừng nghỉ, bán hàng lưu niệm, thuyết minh,…để từng bước thu hút lượng khách đến tham quan di tích.

Thứ ba: Tiếp tục đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu, sưu tầm, bảo tồn, đa dạng hóa các hoạt động tại di tích đền thờ Tiến sĩ Thân Nhân Trung nhằm thu hút công chúng tìm hiểu, nghiên cứu, tạo động lực thúc đẩy tinh thần hiếu học. Mặt khác, chúng ta nen quan tâm phát huy vai trò của cộng đồng trong việc bảo tồn di tích. Đồng thời, nâng cao hiệu quả hoạt động tuyên truyền quảng bá di tích thông qua việc hoàn thiện hệ thống bảng, biển giới thiệu về di tích; các hình thức tuyên truyền, giáo dục cho mọi tầng lớp nhân dân bảo vệ di tích như: thiết kế tờ rơi, tập gấp, đưa ra một số thông tin chung để giới thiệu về di tích; xây dựng trang Website về di tích đền thờ Tiến sĩ Thân Nhân Trung trên Website của cổng thông tin điện tử huyện Việt Yên, Sở VH,TT&DL Bắc Giang nhằm giới thiệu cho đông đảo nhân dân cả nước biết về di tích này; dựng các sản phẩm du lịch độc đáo của địa phương nơi có di tích; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực phục vụ du lịch, có nhiều hình thức để áp dụng cho việc đào tạo như ngắn hạn, dài hạn, tham quan học tập, giao lưu học hỏi; định hướng để cho thế hệ trẻ có sự nhìn nhận đúng về truyền thống văn hóa, truyền thống khoa bảng của tỉnh Bắc Giang thông qua việc tham quan trải nhiệm tại đền thờ Tiến sĩ Thân Nhân Trung.

Thứ tư: Tiếp tục nâng cao chất lượng công tác giáo dục, hoạt động trải nghiệm gắn với trường học tại di tích đền thờ Tiến sĩ Thân Nhân Trung nói riêng các di tích nho học trên địa bàn huyện Việt Yên nói chung để đẩy mạnh hoạt động tham quan du lịch. Để di tích đền Tiến sĩ trở thành điểm đến hấp dẫn đối với các bạn học sinh, thì việc tổ chức trải nghiệm tại di tích không chỉ đơn thuần theo một khuân mẫu mà cần đa dạng hóa nhiều chủ đề, chương trình giáo dục di sản cho các đối tượng học sinh. Học sinh đến đền thờ Tiến sĩ Thân Nhân Trung có thể học nhiều khía cạnh về lịch sử, truyền thống hiếu học và khoa cử, nho học, kiến trúc, mỹ thuật, phong tục tập quán kể cả phong thủy, tâm linh.  Trong đó, nhiều chương trình áp dụng thực tiễn hiệu quả có thể tham khảo tại Văn miếu Quốc Tử Giám như: Lớp học xưa; Học tập và thi cử; khuê Văn Các, sách cổ, bia Tiến sĩ; .... Khác với giáo dục theo kiểu hướng dẫn tham quan, chương trình này bao giờ cũng có các bước: học ở lớp trước khi đến di tích, trải nghiệm tại di tích và học ở lớp sau khi chuyến thăm di tích. Chính vì vậy, cần có sự kết hợp chặt chẽ giữa Ban quản lý di tích đền và các nhà trường. Mỗi lần đến di tích là một lớp, mỗi lớp chia thành nhiều nhóm, các em trải nghiệm theo nhóm với sự hướng dẫn của hướng dẫn viên. Mỗi chủ đề là một bài học về di sản ý nghĩa và sinh động.

Thứ năm: Liên kết đào tạo nguồn nhân lực du lịch. Để việc liên kết du lịch đạt hiệu quả cao thì nguồn lực trực tiếp tham gia vào du lịch cần được tăng cường đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; đặc biệt, cần xây dựng đội ngũ hướng dẫn viên du lịch chuyên nghiệp, có năng lực, am hiểu về di tích trong liên kết, điểm du lịch của vùng để thuyết minh, hướng dẫn khách du lịch, giúp cho họ hiểu về những giá trị thiên nhiên và văn hóa độc đáo, đặc sắc của địa phương. Ngoài ra, có thể phối hợp tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng chung. Thường xuyên quan tâm bảo vệ tài nguyên và môi trường du lịch, bảo đảm an ninh, an toàn cho du khách, bảo đảm khai thác bền vững tiềm năng du lịch của toàn vùng.

          Thứ sáu: Huyện Việt Yên nên có chính sách khuyến khích các doanh nghiệp lữ hành xây dựng những tour du lịch mới lạ nhằm thu hút khách đến tham quan. Cần tập trung đẩy mạnh đầu tư các tuyến đường nối các tuyến, điểm du lịch chính của các địa phương với những tuyến, điểm du lịch chính của cả vùng để hình thành các chương trình du lịch liên vùng phong phú.

            Tóm lại, để liên kết phát triển du lịch tại đền thờ Tiến sĩ Thân Nhân Trung với một số điểm di tích danh nhân tiêu biểu trên địa bàn trong và ngoài huyện gắn với phát triển du lịch bền vững một cách hiệu quả, phù hợp với thực tiễn, địa phương và Ban QLDT đền thờ Tiến sĩ Thân Nhân Trung cần thực hiện những giải pháp thiết thực, đồng bộ và lâu dài như trên. Từ đó góp phần khai thác tốt những tiềm năng vốn có của các di tích nho học trên địa bàn huyện Việt Yên trong thời gian tới./.

Trần Thùy Nhung

Bảo tàng tỉnh Bắc Giang